قالب گیری دیجیتال چیست؟

قالب گیری دیجیتال نشانی از پیشرفت تکنولوژی در علم دندانپزشکی است و به دندانپزشک اجازه می‌دهد تا با استفاده از دستگاه‌های اسکن نوری یک ماکت کامپیوتری مجازی از دندان‌ها و بافت نرم  لثه و دهان بسازند. این فن آوری فقط ظرف مدت چند دقیقه، بدون نیاز به مواد قالب گیری سنتی که برای برخی از بیماران ناخوشایند است، اسکن دهان را انجام می‌دهد. بسیاری از بیماران قالب گیری دیجیتال را نسبت به روش قالب گیری سنتی ترجیح می‌دهند زیرا از مواد قالب گیری در آن استفاده نمی‌شود.

انواع فن آوریهای قالب گیری دیجیتال

در حال حاضر دو نوع فن آوری قالب گیری دیجیتال در دسترس دندانپزشکان است. در نوع اول یک سری تصاویر بصورت عکس‌های دیجیتال در اختیار دندانپزشکان و لابراتوارهای دندانسازی قرار می‌گیرد. در نوع دیگر یک سری تصاویر بصورت ویدئوی دیجیتال از بافت نرم و سخت درون دهان تهیه می‌شود.
این تصاویر با استفاده از اسکنرهای لیزری و یا اسکنرهای دیجیتال تهیه می‌شوند. در اسکن لیزری از نور متمرکز ایمن و بسیار دقیق استفاده می‌شود. در این روش تمام جزئیات دندان‌ها و لثه بدون نیاز به مواد قالب گیری سنتی اسکن می‌شود. اسکنرهای نوری دیجیتال نیز ایمن و بسیار دقیق هستند. اما باید قبل از اسکن دندانها بوسیله‌ی اسپری ویژه‌ی پودری پوشش داده شوند. این کار برای اطمینان از ثبت صحیح تمام قسمت‌های مورد نظر صورت می‌گیرد.

مزایای قالب گیری دیجیتال

قالب گیری دیجیتال نوری به طور قابل توجهی سبب افزایش بهره وری، دقت و دفعات قالبگیری شده است. و این امکان را برای دندانپزشکان مهیا کرده است که به جای ارسال یک قالب سنتی یا کست گچی از طریق پست معمولی، این تصور مجازی را بوسیله‌ی ایمیل به لابراتوار ارسال کنند. همچنین، بوسیله‌ی قالب گیری دیجیتال می‌توان ترمیم مورد نظر را با تنها یک جلسه مراجعه ی بیمار به دندانپزشکی تکمیل کرد. در نتیجه سرعت درمان افزایش یافته و نیاز به مراجعات متعدد به مطب کاهش می‌یابد.

مزایای دیگر قالب گیری دیجیتال عبارتند از:

• بهبود تصویر / افزایش کیفیت قالب گیری و نشست بهتر ترمیم در محل مورد نظر
• زمان کمتر برای قالب گیری
• بدون نیاز به مواد قالب گیری ناخوشایند که باعث اذیت برخی از بیماران می‌گردد.
• راحتی بیشتر، تجربه ی اضطراب کمتر برای بیماران و تیم دندانپزشکی
• امکان کاهش خطاهای تصور برداری و حذف اشتباهات مربوط به مواد که سبب کاهش اشتباهات ترمیم می‌شود.
• بیماران از فن آوری‌های جدید و بکار گرفتن هنر در درمان‌های دندانی رضایت بیشتری دارند  و بیشتر در روند مراحل درمان قرار می‌گیرند. حتی می‌توانند تصاویر قالب دندان خود را بر روی صفحه نمایش کنار صندلی دندانپزشکی مشاهده کنند.
• اسکن دندان‌ها و همچنین نحوه‌ی تماس دو دندان مقابل(دو دندانی که در فک بالا و پایین بر روی هم قرار می گیرند) در مدت زمان کوتاهی (سه تا پنج دقیقه) تکمیل می‌شود.
• قالب گیری دیجیتال را می‌توان بصورت الکترونیکی و به طور نامحدود ذخیره نمود، که موجب صرفه جویی در فضا، ثبت کارآمدتر و کاهش پرونده های کاغذی می‌شود.

قالب گیری دیجیتال در مقابل قالب گیری سنتی

در روش قالب گیری سنتی از مواد مختلفی استفاده شده و گاهی دارای مراحل بیشتری است. از آنجایی که این روش یک فرآیند بسیار ظریف و ماهرانه است که با دست صورت می‌گیرد، امکان ایجاد خطاهای متعدد در آن زیاد است. زیرا در مراحل متعدد خطاهای انسانی و یا نقایص مواد مانند حفره یا حباب‌های هوا و یا تنظیم نادرست و یا اعواج در آن بوجود می‌آید.

دستگاه‌های قالب گیری دیجیتال تا حد زیادی از سختی کار، حدس و گمانها و خطاهای قالب گیری سنتی کاسته است. همزمان در زمان قالب گیری و زمان انتظار برای تحویل روکش صرفه جویی می‌شود. با استفاده از دستگاه‌های قالبگیری دیجیتال،ساخت روکش‌ها در مطب دندانپزشکی امکان پذیر شده و مراحل تسریع می‌شود.

الب گیری دیجیتال نیاز به قرار دادن مواد قالبگیری در دهان را برای بیش از پنج دقیقه که در روش های معمول انجام می‌شود، برطرف نموده است. این روش اجازه می دهد تا بیمارانی که از عق زدن و یا خفگی ترس دارند، احساس راحتی بیشتری بکنند و برای رسیدگی به دندانهای خود اقدام کنند.

اشتباهات در قالبگیری سنتی

در قالبگیری فیزیکی، دندانپزشکان قالب گرفته شده را با ارزیابی بصری( معمولا با لوپ یا عینکی با درشت نمایی ۲٫۵ تا ۳٫۵ برابر) تایید کرده و به لابراتوار برای مراحل بعدی ارسال می‌کنند. در قالبگیری سنتی یک قالب  منفی از کار تهیه می‌شود. بهمین دلیل شناسایی اشتباهات در این قالب سخت تر خواهد بود. اگر اشتباهی در قالب تشخیص داده شود، دندانپزشک باید مجددا قالب گیری را تکرار کند.  این به معنای، تکرار مجدد مراحل قبلی، ناراحتی بیشتر برای بیمار در نتیجه مراجعه‌ی مجدد به مطب است. همچنین زمان زیادی هدر شده و مصرف مجدد مواد برای دندانپزشک هزینه ی بیشتری را موجب می‌شود.

چگونه اسکن دیجیتال خطاهای قالبگیری را کاهش می‌دهد

از سوی دیگر، اسکن دیجیتال امکان مشاهده‌ی تصاویر مثبت و با اندازه‌ی بزرگتر را برای دندانپزشکان بمنظور ارزیابی دقیق‌تر مهیا می سازد. به این ترتیب خطاها را می توان بلافاصله قبل از ارسال این قالب مجازی به لابراتوار اصلاح کرد.

با قالبگیری دیجیتال، هنگامی که قالب نهایی اسکن و ثبت تماسهای بین دندانی انجام گردید، یک مدل مجازی (که نشان میدهد چگونه دندان‌های بالا و پایین بر روی هم قرار می‌گیرند) روی مانیتور قابل مشاهده است.
این سیستم همچنین از طریق رنگ هر ناحیه‌ای که تراش دندان ناکافی باشد را نشان می دهد. به‌این ترتیب  دندانپزشکان با ایجاد تغییر در میزان تراش دندان، بلافاصله از این که ترمیم نهایی به راحتی در جای خود نشسته و عملکرد مناسبی خواهد داشت اطمینان حاصل می‌کنند.

هیچ چیزی جا نخواهد ماند

اگر منطقه ای از دهان در اسکن دیجیتال اولیه از دست رفته و اسکن نشده باشد، برخی از سیستم های قالب گیری دیجیتال (مانند the Lava C.O.S ) اجازه می‌دهند که اپراتور اسکن را بدون قالب گیری کلی مجدد، اصلاح نماید. تکرار اسکن برای گرفتن یک تصویر کامل سبب بهبود مدل مجازی قبلی شده و جلوی بروز اشتباهات جدید را می‌گیرد. به این ترتیب داده‌هایی که در اسکن قبلی از قلم افتاده بودند،به مدل اضافه می‌شوند. هرچه اسکنهای بیشتری انجام شود، مدل مجازی دقیق‌تری حاصل شده و این دقیقا برعکس قالب گیری فیزیکی سنتی است.

روش قالب گیری دیجیتال

با سیستم قالب گیری دیجیتال، دندانپزشک یا دستیار دندانپزشک، تصویری از یک دندان یا دندان تراش خورده را ضبط می‌کند. در برخی از سیستمهای قالب گیری دیجیتال قدیمی، پس از آن که ناحیه‌ی درمان بی‌حس شد و از بزاق و خون پاک شد، دندان‌ها به آرامی با پودر دی اکسید تیتانیوم با فرمولاسیون خاص پوشش داده می شوند تا از هر دو قوس و نقاط تماس بین دندان‌ها اسکن انجام شود.

در سیستمهای دیگر (مانند Cadent  iTero ، ۳shape، فن آوریهای قالبگیری که با سیستم E4D Dentist  برای ترمیم CAD / CAM در مطب همراه هستند) یک تصویر سه بعدی بدون نیاز به پودر از دندان یا دندانهای بیمار تهیه می شود.
اسکن دیجیتال معمولا با استفاده از یک ابزار داخل دهانی گرفته می‌شود، این ابزار را داخل دهان بیمار قرار داده و آنرا در بالای دندان یا دندان‌ها حرکت می‌دهند. در اکثر سیستم‌های قالب گیری دیجیتال، یک مانیتور در کنار یونیت دندانپزشکی برای نمایش تصویر وجود دارد.

 چقدر زمان خواهد برد

حدود یک و نیم دقیقه برای گرفتن یک تصور دیجیتال از دندان آماده شده (تراش خورده) زمان لازم است. گرفتن قالب از دندان آنتاگونیست در قوس مقابل تنها ۴۵ ثانیه طول می کشد.
هنگام بررسی تصویر الکترونیکی، دندانپزشک می‌تواند تصویر را بزرگ کرده و با دستکاری لازم، جزئیات را بهبود دهد. دندانپزشک می‌تواند مطمئن باشد که هر گونه اشتباه ممکن را شناسایی کرده و قبل از ارسال الکترونیکی اسکن دیجیتال به لابراتوار دندان پزشکی و یا به سیستم CAD/CAM  مطب، روی صفحه اصلاح کرده است.

گردش کار بستگی دارد به نوع سیستم قالب گیری دیجیتالی که دندانپزشک استفاده می‌کند. سیستمهای کنونی موجود در مطبهای دندانپزشکی تنها شامل قالب گیری دیجیتال و یا سیستم‌های CAD‌/‌CAM دیجیتال در کنار صندلی دندانپزشکی (Digital chairside) می‌باشند. سیستم  iTero  و Lava Cos تنها سیستمهای دیجیتالی هستند که می توانند برای تمام انواع ترمیمهای دندان، از جمله بریج، روکش، اینله و انله و ونیرها استفاده شوند.